Ahlaki Tehlike

Ahlaki Tehlike = Ahlaki riziko, ahlaki zafiyet olarak da bilinen ahlaki tehlike; belli bir ilişki içinde olan iki tarafın farklı bilgilere sahip olmasını ifade eder. Bu durum, doğru bilgiye sahip olan taraf içinde bir güç unsuru,  yanlış veya yetersiz bilgiye sahip olan taraf içinde bir zafiyet unsurudur. Bilginin eşitsizliğinin, asimetrik bilginin kabulü, ekonomik birimlerin davranışlarına ilişkin varsayımlardan, piyasada kaynak tahsisinde etkinliğin gerçekleşmeyebileceğine kadar birçok önkabulu etkilediği için, önemli bir kavramsallaşmadır.

Ahlaki tehlike, özetle hizmet sektöründe gözlemlenen, taraflardan birinin, anlaşma yapıldıktan sonra, hizmetin sağlanması sırasında, diğer tarafa zarar verecek şekilde davranış ya da eylemde bulunması sonucu ortaya çıkar. Ahlaki tehlike olgusu, dünyada esas olarak sigortacılık sektörü ile gündeme gelmiştir. Sigorta yaptıran insanların önceki kadar özenli ve tedbirli davranmamaları, maliyet unsuru olarak dikkate alınması gereken bir ahlaki tehlike durumudur.

Ahlaki tehlike Türkiye'de kendini bankacılık sektöründe göstermiştir. 1994 yılında yaşanan bankacılık krizinden sonra uygulanmaya başlanan mevduata sınırsız güvence sistemi, bankacılık sektöründe ahlaki tehlike sorununa neden olmuştur.Mevduat sahipleri, sınırsız mevduat sigortası sisteminde mevduatlarının %100 devlet güvencesinde olduğunu bildiklerinden yüksek faiz getirisi beklentisi ile iyi kötü banka ayrımı yapmadan mevduatlarını yüksek riskli bankalara yönlendirmişler, zayıf olan piyasa disiplin mekanizması ve mevzuat uygulamasında yaşanan sıkıntılar nedeniyle bakalar aşırı risk alarak çalışmaya başlamışlar, bu durum bankacılık sektörünün sistemik risk faktörüne duyarlılığını iyice artırmıştır. Sonuçta asimetrik bilgi, ahlaki tehlike sorununu ortaya çıkararak 2001 yılında, bankacılık sektöründe yaşanan krizlerin en önemi nedenlerinden birini oluşturmuştur.